2022 жылдың 30 наурызында Маңғыстау облысында электр энергиясын беру және тарату бойынша қызметтер көрсету нарығында жетекші орынға ие «Маңғыстау өңірлік электртораптық компаниясы» АҚ мен «Орталық Азия энергетикасы» USAID арасында ынтымақтастық туралы Меморандум жасалды.
Стратегиялық құжатқа «МӨЭК» АҚ Басқарма Төрағасы Айдар Махамбет және «Орталық Азия энергетикасы» USAID жобасының жетекшісі Андрий Митскан қол қойды.
Аталған ынтымақтастық Қазақстанның елдің көміртегі ізін қысқарту және 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу жөніндегі жалпы мақсатына сәйкес Маңғыстау облысының энергия жүйесіне жаңартылатын энергия көздерін (ЖЭК) кеңінен енгізуге жәрдемдесу жөніндегі жоспарды бағалау және әзірлеу бойынша «МӨЭК» АҚ-ға техникалық көмек көрсетуге бағытталған.
Техникалық көмек Маңғыстау облысының 2035 жылға дейінгі өңірлік энергетикалық теңгерімінің болжамын әзірлеуді, ЖЭК өңірге техникалық және экономикалық тұрғыдан орынды енуін бағалауды, ЖЭК интеграциялау үшін қажетті желіні жаңғырту жөніндегі ұсынымдарды, сондай-ақ әлеуетті арттыруды және мүдделі тараптармен өзара іс-қимылды қамтиды.
- Қазақстанда Қазақстанның Күн ресурстары мен жел ресурстарының атластары бар. Алайда, бүгінгі күні желілермен интеграция жоқ екенін атап өткім келеді, ЖЭК көбінесе өздігінен дамиды. Бұл жобадағы біздің міндетіміз ЖЭК өңірдің энергетикалық жүйесіне интеграциялауға қол жеткізу. Қайнар көзге неғұрлым жақын болсақ, Маңғыстау облысының энергетикалық балансы соғұрлым жақсы және тұрақты болады, - деді «МӨЭК» АҚ Басқарма Төрағасы Айдар Махамбет.
«Орталық Азия энергетикасы» USAID жобасы құны 39 миллион доллар тұратын 5 жылдық өңірлік энергетикалық бағдарламаны білдіреді, ол Орталық Азияның бес еліне - Қазақстан, Қырғыз Республикасы, Тәжікстан, Түрікменстан және Өзбекстанға - энергетикалық сектор арқылы олардың экономикалық басымдықтарына қол жеткізуге көмектеседі. «Орталық Азия энергетикасы» USAID жобасы энергетикалық сектордың жақсартылған көрсеткіштерін қолдауға, бәсекелестік негізде «таза» энергияны енгізуге, электр энергиясымен трансшекаралық сауда мен өңірлік байланыстарды кеңейту есебінен энергетикалық қауіпсіздік пен тұрақтылықты арттыруға бағытталған.
- Осындай ынтымақтастықтың арқасында, «Орталық Азия энергетикасы» USAID жобасы коммуналдық кәсіпорындарға, энергия жүйелерінің операторларына, энергетикалық компанияларға, таратушы компанияларға және басқа да мүдделі тараптарға Орталық Азия электр энергетикасының энергияға көшуі мен декарбонизациясын қолдау үшін – өңірдегі климаттың өзгеру салдарын жұмсарту үшін маңызды қадамдарға техникалық қызметтер көрсетеді, - деп атап өтті USAID/Орталық Азия энергетика жөніндегі кеңесшісі Патрик Мейер.
«МӨЭК» АҚ Маңғыстау облысындағы осы өңірде электр энергиясын беру мен таратуға бағытталған ірі компания болып табылады. Электр энергиясының негізгі тұтынушылары мұнай-газ секторының компаниялары болып табылады, олардың үлесі жалпы көлемнің 86,2% - ын, коммуналдық-тұрмыстық сектордың үлесі 11,6% - ын және халық-2,2% - ын құрайды.
USAID-әлемдегі жетекші халықаралық даму агенттігі және даму саласындағы нәтижелерге қол жеткізуге ықпал ететін катализатор. Соңғы онжылдықта USAID Орталық Азия елдеріндегі экономикалық өміршең нарықтық аймақтық энергия жүйесінің негізін қалауда шешуші рөл атқарды. USAID сондай-ақ жаңартылатын энергия көздерін дамыту, энергия тиімділігін арттыру, энергетикалық секторды цифрландыру және киберқауіпсіздікті арттыру үшін нормативтік-құқықтық базаны нығайтты. «Орталық Азия энергетикасы» USAID жобасы жергілікті әлеуетті арттыру, ынтымақтастыққа жәрдемдесу және жеке сектордың нарықтық шешімдерін қолдау мақсатында бірқатар жергілікті және өңірлік серіктестермен жұмыс істейді.
АО «МРЭК» ЗАКЛЮЧИЛО МЕМОРАНДУМ О ВЗАИМОПОНИМАНИИ и СОТРУДНИЧЕСТВЕ С USAID «ЭНЕРГЕТИКА ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ»
30 марта 2022 года между АО «Мангистауская региональная электросетевая компания», занимающим ведущее положение на рынке оказания услуг по передаче и распределению электроэнергии в Мангистауской области и USAID «Энергетика Центральной Азии» заключен Меморандум о сотрудничестве.
Стратегический документ подписали Председатель Правления АО «МРЭК» Айдар Махамбет и руководитель проекта USAID «Энергетика Центральной Азии» Андрий Митскан.
Данное сотрудничество направлено на оказание технической помощи АО «МРЭК» по оценке и разработке плана по содействию более широкому проникновению возобновляемых источников энергии (ВИЭ) в энергосистему Мангистауской области в соответствии с общей целью Казахстана по сокращению углеродного следа страны и достижению углеродной нейтральности к 2060 году.
Техническая помощь включает разработку прогноза регионального энергетического баланса Мангистауской области до 2035 года, оценку технически и экономически целесообразного проникновения ВИЭ в регион, рекомендации по модернизации сети, необходимой для интеграции ВИЭ, а также наращивание потенциала и взаимодействие с заинтересованными сторонами.
- В Казахстане существуют Атласы солнечных ресурсов Казахстана и ветровых ресурсов. Однако хочу отметить, что на сегодняшний день нет интеграции с сетями, зачастую ВИЭ сами по себе развиваются. Наша задача в этом проекте достичь интеграции ВИЭ в энергетическую систему региона. Чем ближе мы будем к источнику, тем лучше и устойчивее будет энергобаланс Мангистауской области, - сказал Председатель Правления АО «МРЭК» Айдар Махамбет.
Проект USAID «Энергетика Центральной Азии» представляет собой 5-летнюю региональную энергетическую программу стоимостью 39 миллионов долларов, которая помогает пяти странам Центральной Азии - Казахстану, Кыргызской Республике, Таджикистану, Туркменистану и Узбекистану - в достижении их экономических приоритетов через энергетический сектор. Проект USAID «Энергетика Центральной Азии» направлен на поддержку улучшенных показателей энергетического сектора, внедрение «чистой» энергии на конкурентной основе, повышение энергетической безопасности и устойчивости за счет расширения региональных связей и трансграничной торговли электроэнергией.
- Благодаря такому сотрудничеству, проект USAID «Энергетика Центральной Азии» предоставляет технические услуги коммунальным предприятиям, операторам энергосистем, энергетическим компаниям, распределительным компаниям и другим заинтересованным сторонам для поддержки энергоперехода и декарбонизации электроэнергетики Центральной Азии – важных шагов для смягчения последствий изменения климата в регионе,- отметил советник по энергетике, USAID/Центральная Азия Патрик Мейер.
АО «МРЭК» является крупнейшей компанией в Мангистауской области, сосредоточенной на передаче и распределении электрической энергии в данном регионе. Основными потребителями электроэнергии являются компании нефтегазового сектора, доля которых составляет 86,2 % от общего объема, доля коммунально-бытового сектора 11,6 % и население - 2,2 %.
USAID - ведущее агентство международного развития в мире и катализатор, способствующий достижению результатов в области развития. За последнее десятилетие USAID сыграл ключевую роль в закладке основы для экономически жизнеспособной рыночной региональной энергосистемы в странах Центральной Азии. USAID также укрепил нормативно-правовую базу для развития возобновляемых источников энергии, повышения энергоэффективности, цифровизации энергетического сектора и повышения кибербезопасности. Проект USAID «Энергетика Центральной Азии» работает с рядом местных и региональных партнеров с целью наращивания местного потенциала, содействия сотрудничеству и поддержки рыночных решений частного сектора.